گزارش با فناوری؛
حباب هوش مصنوعی در بازار سرمایه کی ترک بر می دارد؟
با فناوری: همراه با رشد سریع هوش مصنوعی در سالهای اخیر، حالا نگرانی هایی درباب پایداری این روند و ارزش واقعی بازار سرمایه این فناوری در بین سهامداران و سرمایه گذاران به وجود آمده است.
به گزارش با فناوری به نقل از مهر؛ هوش مصنوعی بعنوان یکی از نوآورانه ترین و تحول آفرین ترین حوزه های فناوری، در سالهای اخیر بشدت مورد توجه سرمایه گذاران، شرکت ها و دولتمردان قرار گرفته است. این فناوری که به عقیده بسیاری از متخصصان توانمندی های بالقوه زیادی در تغییر ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارد، به سرعت درحال تبدیل شدن به یکی از عوامل کلیدی در شکل دهی آینده اقتصاد جهانی است. هوش مصنوعی نه تنها می تواند فرآیندهای موجود را بهینه و کارآمدتر کند، بلکه می تواند بشکلی بنیادین نحوه تعامل ما با فناوری و حتی با یکدیگر را متحول سازد. ازاین رو، سرمایه گذاری در این عرصه نه تنها بعنوان یک فرصت اقتصادی بزرگ شناخته می شود، بلکه یک لزوم استراتژیک برای کشورها و شرکت ها هم به حساب می آید. از همین روی، در این نوشتار کوتاه به بررسی آینده بازار سرمایه گذاری در حوزه هوش مصنوعی، فرصت ها و چالش های پیش رو و ارزیابی وضعیت فعلی این بازار خواهیم پرداخت. هوش مصنوعی: تحولی شگرفت در صنایع مختلف توسعه فناوری های مبتنی بر هوش مصنوعی توانسته است خیلی از فرآیندها و روش های سنتی مورد استفاده در صنایع را بهبود بخشد و حتی در بعضی موارد به صورت کامل دگرگون کند. برآوردهای صورت گرفته از آن حکایت می کند که این فناوری در حوزه های گوناگونی مانند پزشکی، تجارت الکترونیک، حمل و نقل و حتی هنر به کار گرفته شده و بهره وری این صنایع را به صورت قابل ملاحظه ای افزایش داده است. از همین رو و به تناسب این شرایط، انتظار می رود که هوش مصنوعی نقشی اساسی در توسعه و رشد اقتصاد جهانی ایفا کند. عرضه چت بات معروف شرکت «OpenAI» در سال ۲۰۲۱ و استقبال گسترده از این تکنولوژی توسط کاربران، به ناگاه چهره فناوری را دگرگون ساخت. رقابت شدید میان شرکتهای فناوری برای توسعه بهترین ابزار مبتنی بر هوش مصنوعی و تبلیغات گسترده، حجم عظیمی از توجه و سرمایه را روانه این بازار ساخت و سبب رشد بی سابقه ارزش سهام شرکتهای فعال در این عرصه شد. با این وجود، همراه با رشد سریع این فناوری، نگرانی هایی هم در مورد پایداری این روند و ارزش واقعی آن به وجود آمده است. خیلی از تحلیل گران و فعالان بازار، همچون بعضی از صندوق های مدیریت سرمایه گذاری مانند «Elliott Management»، نسبت به ارزش گذاری های بالای شرکتهای فناوری متمرکز بر هوش مصنوعی ابراز تردید کرده اند. این نگرانی ها به طور عمده به احتمال وقوع یک حباب در بازار هوش مصنوعی مربوط می شود؛ به این معنا که برخی معتقدند ارزش گذاری های فعلی بیشتر تحت تاثیر هیجانات موقت و انتظارات غیرواقع بینانه است؛ امری که امکان دارد بازار را در آینده نزدیک با افت شدید مواجه کند. ارزیابی وضعیت فعلی بازار هوش مصنوعی بازار هوش مصنوعی در سالهای اخیر رشد قابل ملاحظه ای داشته است. شرکتهای بزرگ فناوری مانند مایکروسافت، آمازون و متا میلیاردها دلار در توسعه زیرساخت های هوش مصنوعی سرمایه گزاری نموده اند. این سرمایه گذاری ها به طور عمده در جهت دستیابی به پردازنده های قدرتمندتر برای آموزش و اجرای مدلهای هوش مصنوعی صورت گرفته است. در این راستا، «انویدیا» که یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان پردازنده های گرافیکی (GPU) است، نقش کلیدی در این توسعه ها ایفا کرده و ارزش سهام آن پارسال بیشتر از ۶۰۰ درصد افزایش پیدا کرده است. مؤسسه تحقیقات اقتصادی گلدمن ساکس، در ماه های ابتدایی سال ۲۰۲۴، اعلام نمود که سرمایه گذاری هوش مصنوعی به سرعت در حال افزایش می باشد و سرمایه گذاری جهانی در فناوری های هوش مصنوعی تا سال ۲۰۲۵ به ۲۰۰ میلیارد دلار خواهد رسید. این مؤسسه اعلام نمود که سرمایه گذاری در هوش مصنوعی مولد سبب رشد اقتصادی بالقوه می شود و بهره وری نیروی کار را سالانه ۱ درصد بالا می برد. علاوه بر این، سرمایه گذاری در هوش مصنوعی می تواند به ۲.۵ تا ۴ درصد تولید ناخالص داخلی در ایالات متحده و ۱.۵ تا ۲.۵ درصد در دیگر کشورهای پیشرو هوش مصنوعی برسد. همینطور بر مبنای برآوردهای انتشار یافته در وبگاه استاتیستا در ماه ژوئن ۲۰۲۴، بازار هوش مصنوعی سال جاری با رشدی خیره کننده به بیشتر از ۱۸۴ میلیارد دلار رسیده که یک جهش قابل توجه نزدیک به ۵۰ میلیارد دلاری در مقایسه با سال ۲۰۲۳ را نشان داده است. بر مبنای داده های آماری عرضه شده در آن بازه زمانی، پیشبینی شد این رشد خیره کننده و افزایش ارزش بازار جهانی هوش مصنوعی با تداوم رقابت در بازار تا سال ۲۰۲۳ از مرز ۸۲۶ میلیارد دلار خواهد گذشت.
این رویکرد و پیشبینی های خوشبینانه در حالی عنوان شد که حالا و بعد از گذشت حدود دو ماه از انتشار این نمودار، بعضی از کارشناسان و تحلیل گران همچون صندوق مدیریت سرمایه گذاری «Elliott Management» اخطار داده اند که این بازار امکان دارد در وضعیت حباب قرار داشته باشد. این صندوق اخیراً در گزارشی عنوان کرده که خیلی از کاربردهای ادعایی هوش مصنوعی «هرگز به صورت واقعی عملی نخواهند شد، بسیار پرهزینه هستند یا از نظر مصرف انرژی مقرون به صرفه نخواهند بود.» این اظهار نظرها می تواند بعنوان یک دیدگاه هشداردهنده نسبت به موج خوشبینی های موجود در بازار هوش مصنوعی تلقی شود. شرکت گلدمن ساکس هم اخیراً و در ماه ژوئن با انتشار یادداشتی با عنوان «هوش مصنوعی مولد؛ خرج زیاد و دخل کم»، نگرانی های مشابهی را بیان کرد که حکایت از جدی قلمداد شدن تهدیدات موجود از جانب شرکتهای بزرگ سرمایه گذاری دارد. دلایل وجود نگرانی در بازار هوش مصنوعی یکی از اصلی ترین علل نگرانی برخی متخصصان اقتصادی و سرمایه گذاران نسبت به آینده هوش مصنوعی، مساله بهره وری است. هدف اصلی این فناوری نوظهور در حوزه های مختلف، افزایش بهره وری و کاهش هزینه ها است، اما کارشناسان «Elliott Management» اظهار می دارند که هوش مصنوعی تا کنون نتوانسته است به میزان مورد انتظار بهره وری را افزایش دهد. این مورد بخصوص در قسمتهایی مانند تولید محتوا و کدنویسی نرم افزار که هوش مصنوعی در آنها به کار گرفته شده، مشهود است. علاوه بر این، هزینه های بالای اجرا و مصرف انرژی زیاد مدلهای بزرگ هوش مصنوعی یکی دیگر از نگرانی های اساسی در این عرصه به حساب می آید. این مدلها به مقادیر زیادی داده و قدرت پردازشی نیاز دارند که این امر منجر به افزایش هزینه های اجرایی و محیط زیستی می شود. در نتیجه، سوال مهمی که مطرح می شود اینست که آیا مزایای هوش مصنوعی می تواند این هزینه های اقتصادی و زیست محیطی را توجیه کند یا خیر. تداوم کاهش ارزش بازار شرکتهای بزرگ فناوری جهان ارزش سهام شرکتهای بزرگ فناوری جهان در ماه جولای به علت نتایج مالی ضعیف و افزایش شدید نگرانی ها در مورد ارزش گذاری بالای قیمت سهام، به شکل چشم گیر و محسوسی کاهش پیدا کرد و این امر سبب شد سرمایه گذاران توجه خویش را تا حدود زیادی از بخش هوش مصنوعی منحرف کنند. این در شرایطی است که برآوردها از تداوم رکود در این بازار نوظهور حکایت دارند. بر مبنای اطلاعات انتشار یافته، شرکت فناوری مایکروسافت در این بازه زمانی درآمدی کمتر از انتظار اعلام نمود و شرکت تسلا پایین ترین حاشیه سود خویش را در بیشتر از پنج سال قبل ثبت کرد. علاوه بر این، آلفابت، شرکت مادر گوگل، در ماه جولای کاهش فروش تبلیغات در یوتیوب را تجربه کرد؛ امری که نگرانی ها نسبت به توانایی آلفابت در گسترش حاشیه سود خویش را به همراه داشت. علاوه بر این، ارزش بازار مایکروسافت و آلفابت در انتها ماه ژوئیه با حدود ۶ درصد کاهش به ترتیب به ۳.۱ تریلیون دلار و ۲.۱ تریلیون دلار رسید. ارزش بازار مایکروسافت و آلفابت در انتها ماه ژوئیه با حدود ۶ درصد کاهش به ترتیب به ۳.۱ تریلیون دلار و ۲.۱ تریلیون دلار رسید. از طرفی کاهش سود در بین شرکتهای بزرگ مشتری انویدیا انتظارات رشد این شرکت تراشه ساز بزرگ را کاهش داده و منجر به کاهش ۵.۲ درصدی ارزش بازار آن به ۲.۸ تریلیون دلار در ماه گذشته شده است. حالا سهام شرکتهای مذکور حدود ۱۲ درصد نسبت به اوج خود در ماه گذشته کاسته شده است و همین مساله سهامداران را با وحشت مواجه کرده است. چالش های پیش روی هوش مصنوعی علاوه بر نگرانی های اقتصادی، چالش های دیگری هم وجود دارند که امکان دارد مانع از تحقق کامل پتانسیل هوش مصنوعی شوند. یکی از این چالش ها مساله اعتماد و شفافیت است. خیلی از الگوریتم های هوش مصنوعی بعنوان یک جعبه سیاه عمل می کنند. به عبارت دیگر تصمیمات و نحوه عملکرد آنها شفاف و قابل درک نیست. این عدم شفافیت می تواند در صنایعی مانند خدمات مالی و بهداشت که در آنها تصمیمات باید شفاف و قابل توضیح باشند، به مشکل جدی تبدیل گردد. چالش دیگر در این بازار نوظهور در ارتباط با مقررات می شود. با افزایش نفوذ هوش مصنوعی در زندگی روزمره، احتیاج به تنظیم مقررات برای مدیریت ریسک های در رابطه با این فناوری بیشتر احساس می شود. این ریسک ها شامل مسائل در ارتباط با حریم خصوصی، تبعیض الگوریتمی و امنیت سایبری هستند. هم اکنون خیلی از کشورها درحال تدوین مقررات جدید برای نظارت بر استفاده از هوش مصنوعی هستند؛ امری که امکان دارد سرعت پذیرش و گسترش این فناوری را کم کند. آینده بازار هوش مصنوعی: آیا حباب خواهد ترکید؟ یکی از پرسش های کلیدی که اغلب از جانب سرمایه گذاران مطرح می شود اینست که آیا بازار هوش مصنوعی به یک حباب تبدیل گشته است و در نهایت خواهد ترکید؟ کارشناسان معتقدند که پاسخ به این سؤال پیچیده است و به عوامل گوناگونی بستگی دارد. از یک سو، هیچ شکی نیست که هوش مصنوعی پتانسیل عظیمی دارد و می تواند به یکی از اجزای کلیدی اقتصاد جهانی در دهه های آینده تبدیل گردد. فناوری های نوین مانند یادگیری عمیق (Deep Learning) و شبکه های عصبی مصنوعی (Neural Networks) درحال ایجاد انقلابی در حوزه هایی مانند پزشکی، حمل و نقل و حتی هنر هستند. از طرفی، تجربه نشان داده است که فناوری های نوین معمولا در شروع مسیر خود بیش از اندازه بزرگ نمایی می شوند و امکان دارد بعضی از کاربردهای مورد انتظار آنها هیچگاه به حقیقت نپیوندند. یکی از موارد تاریخی که می تواند بعنوان نمونه ای در این حوزه مطرح شود، حباب دات کام در اوایل دهه ۲۰۰۰ است. در آن بازه زمانی، خیلی از شرکتهای اینترنتی با ارزش گذاری های بسیار بالایی مواجه بودند، اما در نهایت خیلی از این شرکت ها به علت فقدان مدل کسب و کار پایدار با شکست مواجه گشتند. باآنکه اینترنت بعنوان یک فناوری پایه ای به رشد خود ادامه داد و امروز بخش جدایی ناپذیری از زندگی روزمره ما است، اما در آن مقطع، خیلی از شرکت ها به علت هیجان اولیه و رکود بعد از آن، گرفتار ورشکستگی شدند. این احتمال وجود دارد که الگوی مشابهی برای هوش مصنوعی هم صادق باشد. به عبارت دیگر، با وجود این که بعضی از شرکتهای فعلی امکان دارد با شکست مواجه شوند، اما خود فناوری هوش مصنوعی به رشد و توسعه خود ادامه خواهد داد و به یکی از ارکان اصلی اقتصاد دیجیتال آینده تبدیل خواهد شد. سخن پایانی با عنایت به تحلیل های انجام شده، میتوان نتیجه گرفت که بازار هوش مصنوعی در مقطع کنونی با دو حقیقت موازی روبرو است: فرصت های بی نظیر و چالش های جدی. از یک سو، پتانسیل این فناوری برای ایجاد تحولات عمده در صنایع مختلف مانند بهداشت و درمان، حمل و نقل، تولید و خدمات مالی غیرقابل انکار است. این فناوری می تواند بهره وری را بهبود بخشد، فرآیندها را خودکار کند و نوآوری های جدیدی را به ارمغان آورد. اما از طرفی، نگرانی هایی اساسی در رابطه با هزینه های بالا، کارآمدی واقعی و میزان اعتماد به سیستم های هوش مصنوعی همچنان به قوت خود باقی هستند. این مسائل می توانند مانع از تحقق کامل توانمندی های بالقوه هوش مصنوعی شوند و چالش هایی جدی برای شرکت ها و سرمایه گذاران ایجاد کنند. خیلی از کارشناسان اعتقاد دارند که احتمالا بازار هوش مصنوعی در آینده ای نزدیک وارد دوره ای از تعدیل و انطباق خواهد شد که در آن، شرکتهای پیشرو ناگزیر به بازنگری و اصلاح مدلهای کسب و کار خود خواهند بود. این تغییرات برای اطمینان از موفقیت پایدار در بلندمدت ضروری خواهند بود، چون که شرکت ها باید بتوانند با تغییرات بازار و انتظارات جدید سازگار شوند. در این راه، نقش سرمایه گذاران و سیاست گذاران بسیار کلیدی خواهد بود. آنها باید با تدوین استراتژی ها و سیاست های هوشمندانه، به هدایت این بازار در جهت رشد پایدار و منطقی کمک کنند. بی تردید، موفقیت در این راه به تعادل مناسب بین بهره گیری از فرصت ها و مدیریت چالش ها بستگی دارد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب