رویدادهای علمی مهمی که در سال ۲۰۲۳ به وقوع می پیوندند
به گزارش با فناوری، فرود روی ماه، واکسن های مبتنی بر آران ای پیام رسان و سرمایه گذاری بر آب و هوا همچون رویدادهایی هستند که تحقیقات سال آینده را شکل خواهند داد.
به گزارش با فناوری به نقل از ایسنا و به نقل از نیچر، تنها چند روز تا شروع سال ۲۰۲۳ میلادی باقی مانده است. در ادامه نگاهی به رویدادهایی مهم علمی می اندازیم که سال آینده به وقوع می پیوندند.
نسل جدید واکسن ها
بعد از توزیع موفقیت آمیز واکسن های آران ای پیامرسان(mRNA) در طول همه گیری کووید-۱۹، حالا تعداد زیادی از این واکسن ها درحال توسعه هستند. انتظار می رود که شرکت بیوان تک(BioNTech) در ماینتس(Mainz) آلمان، آزمایش های اولیه بر انسان را برای واکسن هایی ضد مالاریا، سل و تبخال تناسلی در هفته های آتی آغاز کند. بیوان تک همین طور با شرکت فایزر(Pfizer) در شهر نیویورک، برای آزمایش یک واکسن مبتنی بر آران ای پیام رسان برای کاهش نرخ زونا همکاری می کند. شرکت مدرنا در کمبریج، ماساچوست هم واکسن هایی برای ویروس های ایجاد کننده تبخال تناسلی و زونا می سازد.
در ماه نوامبر، بیوان تک و فایزر آزمایش فاز اول خویش را بر روی واکسنی که برای محافظت در مقابل کووید-۱۹ و آنفلوانزا طراحی شده بود، شروع کردند. این واکسن ترکیبی حاوی رشته های آران ای پیام رسان است که پروتئین های اتصال سارس-کوو-۲(SARS-CoV-۲)، سویه های BA.۴/BA.۵ امیکرون و چهار سویه آنفلوانزا را کد می کند.
سایر پژوهشگران درحال بررسی امکان تحویل واکسن کووید-۱۹ با بهره گیری از اسپری های بینی سریع هستند. این اسپری ها روی حیوانات موثر بوده اند، اما آزمایش های انسانی می توانند زمان بر باشند.
رصد پیشرفته ستاره ها
نخستین تصاویر تلسکوپ فضایی جیمز وب(JWST) جهانیان را شگفت زده کرد. تعدادی از یافته های وب در مورد کیهان اولیه سال جاری منتشر شدند و ستاره شناسان همچنان در سال میلادی پیش رو نتایج و اکتشافات این تلسکوپ فضایی در مورد تکامل کهکشان ها را با ما به اشتراک خواهند گذاشت.
تلسکوپ فضایی اقلیدس(Euclid) که آژانس فضایی اروپا(ESA) درحال توسعه آنست، مقرر است به مدت شش سال به دور خورشید بچرخد و تصاویری برای ایجاد یک نقشه سه بعدی از کیهان ثبت کند. انتظار می رود این تلسکوپ در سال ۲۰۲۳ به فضا پرتاب شود. ماموریت تصویربرداری و طیف سنجی اشعه ایکس آژانس هوافضای ژاپن هم همین شرایط را دارد. این ماهواره که در مدار زمین قرار خواهد گرفت، تشعشعات پرتوهای ایکس ستارگان و کهکشان های دور را تشخیص می دهد.
تمامی تصاویر تلسکوپ فضایی جیمز وب را اینجا ببینید
رصدخانه ی Vera C. Rubin در شیلی مقرر است در ماه ژوئیه سال ۲۰۲۳ رصدهای خویش را آغاز کند. این تلسکوپ که دارای طراحی ویژه ای با سه آینه و یک دوربین حاوی بیشتر از سه میلیارد پیکسل آشکارساز حالت جامد است، قادر خواهد بود کل آسمان جنوب را تنها در سه شب اسکن کند.
علاوه بر این، بزرگترین تلسکوپ قابل هدایت جهان یعنی تلسکوپ رادیویی چیتای سین کیانگ(QTT) در چین روشن خواهد شد. دیش ۱۱۰ متری چیتای سین کیانگ آنرا قادر می سازد تا ۷۵ درصد از ستارگان آسمان را در هر لحظه رصد کند.
لیست عوامل بیماری زای تحت نظر
انتظار می رود سازمان بهداشت جهانی لیست اصلاح شده ای از عوامل بیماری زایی که اولویت دارند را منتشر کند. حدود ۳۰۰ دانشمند شواهد موجود در بیشتر از ۲۵ خانواده ویروسی و باکتریایی را برای شناسایی عوامل بیماری زایی که بطور بالقوه می توانند سبب شیوع بیماری در آینده شوند، بررسی خواهند کرد.
نقشه های راه تحقیق و توسعه برای هر عامل بیماری زا به مشخص شدن شکاف های دانش کمک می نماید، اولویت های تحقیقاتی را تعیین می کند و توسعه واکسن ها، درمان ها و آزمایش های تشخیصی را هدایت می کند.
ماموریت های ماه
درست زمانی که کپسول اوریون بدون سرنشین ناسا در روز ۱۱ دسامبر به زمین برگشت، سه ماموریت دیگر به سمت ماه پرتاب شدند: مریخ نورد رشید امارات متحده عربی، چراغ قوه قمری ناسا و ماموریت هاکوتو-آر(HAKUTO-R) ژاپنی. این ماموریت فرودی نرم روی ماه خواهد داشت. در ماه آوریل سومین ماموریت اکتشافی ماه توسط سازمان تحقیقات فضایی هند با نام چاندرایان-۳ صورت می گیرد. این ماموریت اواسط سال ۲۰۲۳ در نزدیکی قطب جنوبی ماه فرود خواهد آمد. سال آینده هم نخستین سفر غیرنظامی به ماه را شاهد خواهیم بود که طی آن ۱۱ نفر یک پرواز فضایی خصوصی شش روزه با موشک استارشیپ شرکت اسپیس ایکس خواهند داشت.
و در ماه آوریل، آژانس فضایی اروپا ماموریت کاوشگر قمرهای یخی مشتری به نام «JUICE» را با هدف مطالعه محیط این سیاره گازی غول پیکر و سه قمر آن آغاز خواهدنمود.
درمان با فناوری ویرایش ژن کریسپر
سال آینده ممکنست نویدبخش فرارسیدن نخستین تاییدیه درمان با فناوری ویرایش ژن کریسپر(CRISPR) باشد. امسال آزمایش های بالینی درمان بتا تالاسمی و بیماری سلول های داسی شکل که دو بیماری خونی ژنتیکی هستند با بهره گیری از سیستم «CRISPR–Cas۹» موفقیت آمیز بوده است. این درمان ها توسط شرکت هایی در بوستون و کمبریج درحال توسعه هستند. این کار با جمع آوری سلول های بنیادی خود فرد و استفاده از فناوری «CRISPR-Cas۹» برای ویرایش ژن معیوب، و در نهایت تزریق مجدد سلول ها به فرد، به انجام می رسد. انتظار می رود که در ماه مارس درخواست استفاده از این روش برای افراد مبتلا به بتا تالاسمی یا بیماری سلول داسی شکل به سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا عرضه شود.
ضرر و زیان
توافق بر سر ایجاد یک صندوق خسارات در جریان بیست و هفتمین کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد(COP۲۷) در شرم الشیخ مصر که ماه گذشته برگزار شد، گام مهمی به سمت عدالت اقلیمی بود. بر طبق این توافق، کشورهای ثروتمندی که در طول تاریخ مسئول انتشار گازهای گلخانه ای زیادی بوده اند باید به کشورهای فقیرتر که بار عمده تغییرات آب و هوایی را متحمل شده اند، غرامت مالی پرداخت کنند. جزئیات این توافق هنوز باید بررسی شود. انتظار می رود یک «کمیته انتقالی» قبل از پایان ماه مارس برای عرضه سفارش هایی در مورد نحوه ترتیب دادن این بودجه تشکیل گردد که در نوامبر سال آینده نتایج آن در کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل در دبی به نمایندگانی از سراسر جهان عرضه خواهد شد.
فراتر از مدلهای استاندارد
فیزیکدانان از نخستین نتایج آزمایش Muon g — ۲ در آوریل سال جاری رونمایی کردند و انتظار می رود نتایج دقیق تری را در سال ۲۰۲۳ منتشر کنند. این آزمایش نحوه رفتار ذراتی موسوم به میون ها را در میدان های مغناطیسی بررسی می کند و آزمایش حساسی از مدل استاندارد فیزیک ذرات عرضه می کند.
رصدخانه نوترینوهای زیرزمینی جیانگ من در جنوب چین هم با بهره گیری از یک آشکارساز که در عمق ۷۰۰ متری زیر زمین نگهداری می شود به اندازه گیری دقیق نوسانات نوترینوها یا ذرات زیراتمی خنثی الکتریکی می پردازد و جستجو برای فیزیکی فراتر از مدلهای استاندارد را آغاز خواهدنمود.
یکی دیگر از رویدادهایی که چشم انتظار آن هستیم، افتتاح منبع پراش اروپا(European Spallation Source ) در نزدیکی لوند، سوئد است. این پروژه پان اروپایی از قدرتمندترین شتاب دهنده پروتون خطی تابحال استفاده می نماید تا پرتوهای نوترونی شدیدی برای مطالعه ساختار مواد تولید نماید.
داروهای آلزایمر
در اوایل ماه ژانویه سال ۲۰۲۳، تنظیم کننده های ایالات متحده اعلام خواهند کرد که آیا دارویی که سرعت زوال شناختی را در یک کارآزمایی بالینی قوی کاهش داده است، می تواند در دسترس افراد مبتلا به بیماری آلزایمر قرار گیرد یا خیر. داروی «lecanemab» که توسط شرکت داروسازی «Eisai» و شرکت بیوتکنولوژی «Biogen» تولید شده، یک آنتی بادی مونوکلونال است که پروتئین آمیلوئید بتا را که در مغز تجمع می یابد، از بین می برد. کارآزمایی بالینی آن متشکل از ۱۷۹۵ نفر مبتلا به آلزایمر در مراحل اولیه بوده و نشان داده که این دارو در مقایسه با دارونما تا ۲۷ درصد زوال عقل را کاهش داده است.
داروی دیگری برای آلزایمر هم به نام «blarcamesine» که توسط شرکت «Anavex Life Sciences» در شهر نیویورک تولید شده راه خویش را با انجام آزمایش های بالینی ادامه خواهد داد. این دارو پروتئینی را فعال می کند که ثبات نورون ها و توانایی آنها در برقراری ارتباط با یکدیگر را بهبود می بخشد.
دفن سوخت مصرف شده
نخستین مرکز ذخیره سازی زباله های هسته ای جهان مقرر است سال آینده در اولکیلوئوتو(Olkiluoto)، جزیره ای در سواحل جنوب غربی فنلاند آغاز به کار کند. دولت فنلاند ساخت مخزنی در اعماق زمین را سال ۲۰۱۵ بمنظور دفع ایمن سوخت هسته ای مصرف شده تصویب کرد. حداکثر ۶۵۰۰ تن اورانیوم رادیواکتیو در قوطی های مسی بسته بندی می شوند و با خاک رس پوشانده شده و در داخل تونل های تولید شده از سنگ گرانیتی در عمق ۴۰۰ متری زمین دفن می شوند. مواد هسته ای تا چند صد هزار سال در آنجا باقی می مانند تا در نهایت سطوح تشعشعات آنها بی ضرر شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب