تفاوت علم و شبه علم در لرزه نگاری
آیا زمین لرزه ها قابل پیشبینی هستند؟
با فناوری: هشدار زودهنگام وقوع زمین لرزه می تواند از افزایش مرگ و میر و لطمه جلوگیری نماید. احتمالات و پیشبینی ها معمولاً بر وضعیت اقلیمی و پیشبینی های آب و هوا مبتنی هستند. پیشبینی ها بیشتر شبیه به بیانیه هایی در مورد زمان، مکان و میزان بزرگی هستند که هنوز به صورت دقیق برای زمین لرزه ها امکان پذیر نیست.
به گزارش با فناوری به نقل از ایسنا، سیستم های اخطار زودهنگام زمین لرزه، از علم زمین لرزه و فناوری سیستم های نظارت برای اخطار دادن به دستگاهها استفاده می نمایند و انتظار می رود که امواج لرزه ای ناشی از زمین لرزه به آنها برسد. ارسال اخطار اولیه بین چند تا ده ها ثانیه می تواند به مردم و دولت ها امکان دهد تا اقداماتی را برای حفاظت از جان و اموال خود در مقابل لرزش مخرب انجام دهند.
پیش بینی های زمین لرزه، احتمالاتی هستند که در بازه زمانی کوتاهی صورت می گیرند. بعد از یک زمین لرزه بزرگ، پس لرزه هایی رخ می دهند که معمولاً به مرور زمان کمتر می شوند. بیشتر پس لرزه ها از یک الگو پیروی می کنند. بنابراین، احتمال وقوع پس لرزه در یک پنجره زمانی بعد از زلزله را میتوان تعیین کرد. این احتمالات امکان دارد بزرگتر از ۱ در ۳۰ باشند.
احتمالات زمین لرزه، امکان وقوع آنرا در طول یک پنجره زمانی توصیف می کنند. بیشتر احتمالات زمین لرزه با عنایت به میانگین میزان زمین لرزه های پیشین تعیین می شوند. با فرض ثابت بودن نرخ سالانه، میتوان در مورد احتمال وقوع چنین رویدادی در چند سال آینده اظهارنظر احتمالی کرد. این احتمالات امکان دارد از ۱ در ۳۰ تا ۱ در ۳۰۰ متغیر باشند.
برای بعضی از گسل ها، رویدادهای تاریخی در دسترس نیستند اما میزان لغزش در طول گسل را میتوان تخمین زد. با فرض یک بزرگی خاص، میتوان تعداد سال هایی را که برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز است، محاسبه کرد. از این محاسبه میتوان برای عرضه احتمالی یک نرخ سالانه استفاده نمود. این احتمالات امکان دارد از ۱ در ۳۰۰ تا ۱ در ۳۰۰۰ متغیر باشند.
آیا انسان ها می توانند وقوع زمین لرزه را احساس کنند؟
هیچ توضیح علمی در مورد نشانه هایی که برخی افراد ادعا می کنند قبل از زمین لرزه احساس کرده اند، وجود ندارد و اغلب بعد از بروز این نشانه ها، هیچ زمین لرزه ای رخ نمی دهد.
پیش بینی زمین لرزه باید سه مولفه زمان، مکان و بزرگی را تعریف کند.
پیش بینی زمین لرزه باید سه مولفه زمان، مکان و بزرگی را تعریف کند. برخی باور دارند که می توانند زلزله را پیشبینی کنند اما علل نادرست بودن اظهارات آنها در اینجا آمده است.
این پیشبینی ها مبتنی بر شواهد علمی نیستند و زمین لرزه، بخشی از یک فرایند علمی است.این پیشبینی ها هر سه مولفه مورد نیاز برای یک پیشبینی را تعریف نمی کنند.پیش بینی های آنها آن قدر کلی است که امکان دارد همیشه یک زمین لرزه رخ دهد. برای مثال، آنها می گویند که طی ۳۰ روز آینده، یک زمین لرزه در یک منطقه از آمریکا رخ خواهد داد یا امروز یک زمین لرزه در سواحل غربی آمریکا رخ خواهد داد.نه «سازمان زمین شناسی آمریکا»(USGS) و نه هیچ دانشمند دیگری هیچگاه یک زمین لرزه بزرگ را پیشبینی نکرده اند. ما نمی دانیم چگونه این کار ممکن خواهد شد و انتظار نداریم که در آینده ای قابل پیشبینی چگونگی آنرا بدانیم. دانشمندان فقط می توانند احتمال وقوع یک زمین لرزه مهم را در یک منطقه خاص و طی چند سال مشخص محاسبه کنند.
اگر زمین لرزه ای رخ دهد که کمی با پیشبینی دانشمندان مطابقت داشته باشد، آنها ادعای موفقیت می کنند؛ حتی اگر یک یا چند مولفه پیشبینی شده آنها بشدت با آنچه واقعا رخ داده است، متفاوت باشد. بنابراین، نتیجه کار باز هم یک پیشبینی شکست خورده است.
پیش بینی های صورت گرفته توسط غیر دانشمندان معمولاً وقتی عرضه می شوند و در شبکه های اجتماعی می چرخند که پیش گویی در مورد یک زلزله در آینده نزدیک باشد. بیشتر این پیشبینی ها اغلب با وقوع زمین لرزه همراه نیستند. بنابراین، پیشبینی واقعی امکان پذیر نیست اما اگر یک مبنای علمی وجود داشته باشد، امکان دارد پیشبینی در شرایط احتمالی صورت گیرد.
پیش بینی زمین لرزه در چین، چندین دهه پیش برپایه زمین لرزه های کوچک و فعالیت غیرمعمول حیوانات انجام شد. خیلی از مردم ترجیح دادند بیرون از خانه های خود بخوابند و در نتیجه، هنگام وقوع زمین لرزه اصلی و ایجاد ویرانی های گسترده در امان ماندند. در هر حال، این نوع از فعالیتهای لرزه ای به ندرت با یک زمین لرزه بزرگ همراه هستند و بیشتر زمین لرزه ها هیچ رویداد اولیه ای ندارند. زمین لرزه بزرگ بعدی در چین، هیچ پیش زمینه ای نداشت و هزاران نفر جان باختند.
سازمان زمین شناسی آمریکا به جای کوشیدن برای پیشبینی های کوتاه مدت، تلاشهای خویش را بر کاهش بلندمدت خطرات زمین لرزه و کمک کردن به بهبود ایمنی سازه ها متمرکز می کند.
آیا حیوانات می توانند زمین لرزه را پیشبینی کنند؟
نخستین اشاره به رفتار غیرعادی حیوانات قبل از یک زمین لرزه مهم، در ارتباط با یونان در سال ۳۷۳ قبل از میلاد است. موش ها، راسوها، مارها و لب پایان چند روز قبل از وقوع زمین لرزه مخرب، خانه های خویش را ترک کردند و به سمت مکان امن رفتند. حکایت های فراوانی در مورد حیوانات، ماهی ها، پرندگان، خزندگان و حشرات وجود دارند که نشان می دهند آنها از هفته ها تا چند ثانیه قبل از زمین لرزه، رفتارهای عجیبی را از خود نشان می دهند. با این حال، رفتار ثابت و قابل اعتماد قبل از وقوع زمین لرزه و مکانیسمی که کارکرد آنرا توضیح می دهد، هنوز از ما دور است. بیشتر دانشمندانی که این معما را دنبال می کنند اما نه همه آنها در چین یا ژاپن هستند.
ما می توانیم به سادگی چند ثانیه قبل از این که انسان زمین لرزه را احساس کند، علت رفتار غیرعادی حیوانات را توضیح دهیم. تعداد بسیار کمی از انسان ها متوجه موج کوچک تری می شوند که سریع ترین حرکت را از منبع زمین لرزه دارد و قبل از موج بزرگ تر می رسد، اما خیلی از حیوانات با حواس دقیق تر خود می توانند موج کوچک تر زمین لرزه را چند ثانیه قبل از رسیدن موج بزرگ تر احساس کنند. در مورد احساس کردن یک زمین لرزه قریب الوقوع بین چند روز یا چند هفته قبل، این داستان متفاوت می باشد.
بسیاری از حیوانات با حواس دقیق تر خود می توانند موج کوچک تر زمین لرزه را چند ثانیه قبل از رسیدن موج بزرگ تر احساس کنند.
یک نظریه که زمانی محبوب بود، ادعا می کرد که مابین انتشار اخبار گم شدن حیوانات خانگی در «سن خوزه مرکوری نیوز»(San Jose Mercury News) و تاریخ زمین لرزه ها در منطقه خلیج سان فرانسیسکو همبستگی وجود دارد. یک تحلیل آماری کامل از این نظریه که در «California Geology» انتشار یافت، به این نتیجه رسید که چنین همبستگی وجود ندارد.
با وجود این، هنوز تحقیقات زیادی باید در مورد این مورد انجام شوند. بعضی از دانشمندان پیشنهاد کرده اند که یک الگوی رفتاری پایه ایجاد شود تا بتوان آنرا با واکنش محرک های محیطی متعدد مقایسه کرد و سپس محرک های بالقوه را در لابراتوار مورد بررسی قرار داد. وجود این محرک ها هم هنوز احتیاج به تحقیق درباره پدیده های پیش رو قبل از زمین لرزه دارند چونکه اگر این سیگنال ها قبل از زمین لرزه در محیط وجود نداشته باشند، چنین ارتباطی نامربوط است.
آیا زمین لرزه با تغییرات میدان ژئومغناطیسی مرتبط است؟
زمین بوسیله ی یک میدان مغناطیسی بزرگ به نام «مگنتوسفر»(Magnetosphere) احاطه شده است. مگنتوسفر زمین که توسط نیروهای قوی و پویا در مرکز آن ایجاد می شود، ما را در مقابل فرسایش جو توسط باد خورشیدی، تابش ذرات ناشی از خروج جرم از تاج خورشیدی و پرتوهای کیهانی اعماق فضا محافظت می کند. مگنتوسفر زمین که نقش یک دروازه بان را بر عهده دارد، این شکل های انرژی را که برای حیات مضر هستند، دفع می کند و بیشتر آنرا به صورت ایمن در سطح زمین به دام می اندازد.
از آنجایی که نیروهای شکل دهنده میدان مغناطیسی زمین دائما درحال تغییر هستند، خود میدان هم در جریان تغییرات پی درپی است و قدرت آن به مرور زمان افزایش و کاسته می شود. بدین ترتیب، میدان مغناطیسی اصلی زمین، به صورت مداوم و به مرور زمان تغییر می کند.
تغییرات الکترومغناطیسی بعد از زمین لرزه مشاهده شده اند اما به رغم دهه ها تلاش و پژوهش، شواهد قانع کننده ای در مورد تغییرات الکترومغناطیسی برای زمین لرزه وجود ندارد. ژئوفیزیکدانان واقعا دوست دارند حقیقت چنین پیشبینی هایی را نشان دهند؛ بخصوص اگر بتوان از آنها برای پیشبینی قابل اطمینان زمین لرزه بهره برد.
پروژه «هارپ»
«برنامه پژوهشی یونوسفر فعال با فرکانس بالا» یا «هارپ»(HAARP)، یک تلاش علمی با هدف مطالعه خصوصیت ها و رفتار «یونوسفر»(Ionosphere) است. یونوسفر حدودا در فاصله ۵۰ تا ۴۰۰ مایل بالاتر از سطح زمین و درست در امتداد لبه فضا قرار گرفته است. یونوسفر همراه با جو فوقانی خنثی، مرز بین جو پایینی زمین که ما در آن زندگی می نماییم و خلاء فضا را تشکیل می دهد.
عملیات تحقیقاتی در ۱۱ اوت ۲۰۱۵ از «نیروی هوایی آمریکا»(USAF) به «دانشگاه آلاسکا در فربنکس»(UAF) منتقل شد و به هارپ امکان داد تا از راه یک توافق نامه تحقیق و توسعه مشترک استفاده از زمین، به کاوش در یونوسفر ادامه دهد.
هارپ، تواناترین فرستنده پرقدرت و فرکانس بالا در جهان برای مطالعه یونوسفر به حساب می آید. برنامه هارپ متعهد به توسعه یک مرکز تحقیقاتی یونوسفر در سطح جهانی است که باید موارد زیر را در بر داشته باشد.
دستگاه تحقیقاتی یونوسفر که یک مرکز فرستنده با توان بالا است و در محدوده فرکانس بالا کار می کند. دستگاه تحقیقاتی یونوسفر می تواند برای مطالعه علمی موقت ناحیه محدودی از یونوسفر استفاده گردد. مجموعه ای پیچیده از دستگاههای علمی یا تشخیصی که می توانند برای مشاهده فرآیندهای فیزیکی رخ داده در منطقه مورد نظر استفاده شوند. مشاهده فرآیندهای حاصل از کاربرد دستگاه تحقیقاتی یونوسفر به صورت کنترل شده به دانشمندان امکان می دهد تا فرآیندهایی را که به صورت مداوم تحت تحریک طبیعی خورشید رخ می دهند، بهتر درک کنند.
ارتباط پروژه «هارپ» با وقوع زمین لرزه
برخی از نظریه پردازان، فاجعه هایی مانند زمین لرزه هائیتی در سال ۲۰۱۰، زمین لرزه و سونامی شیلی در سال ۲۰۱۰ و زمین لرزه و سونامی ژاپن در سال ۲۰۱۱ را توطئه ای از جانب آمریکا می دانند که با استفاده از پروژه هارپ انجام شده اند.
تئوری توطئه این نظریه پردازان می گوید که در بین ناکجاآباد، جنگلی از آنتن ها قرار دارد که عامل وقوع زمین لرزه و سونامی است و هرج ومرج و خرابی غیر قابل تصوری را به همراه دارد.
این نظریه های توطئه فقط به بعضی از رسانه های اینترنتی محدود نمی شوند، بلکه حتی بعضی از شخصیت های سیاسی جهان آشکارا این ادعاها را مطرح کرده اند.
نظریه پردازان به رغم عرضه چنین بیانیه هایی، توضیح نداده اند که چگونه بعضی از آنتن ها در آمریکا می توانند سبب ایجاد زمین لرزه در هزاران کیلومتر دورتر شوند. آنها باور دارند که جزئیات این کار تحت محافظت شدید دولت آمریکا قرار دارند.
اگرچه مقامات پروژه هارپ به صورت ویژه به ادعاهای در خصوص نقش آن در وقوع زمین لرزه و سونامی پاسخ نداده اند اما پاسخ هایی را در ارتباط با نظریه های دستکاری آب و هوا مطرح کرده اند. دانشمندان هارپ اعلام نموده اند که این مرکز نمی تواند آب و هوا را کنترل کند چونکه آب و هوای زمین در تروپوسفر و استراتوسفر تولید می شود و امواج رادیویی هارپ با این لایه های پایین تر جو تعاملی ندارند. آنها خاطرنشان کرده اند که اگر طوفان های یونوسفری ناشی از خورشید نتوانند بر آب و هوای زمین تاثیر بگذارند، هارپ هم بطور قطع نمی تواند.
حداقل دو راه وجود دارد که انسان با آنها می تواند سبب وقوع زمین لرزه شود
در هر حال، این بدان معنا نیست که وقوع زمین لرزه مصنوعی غیر ممکن است. حداقل دو راه وجود دارد که انسان با آنها می تواند سبب وقوع زمین لرزه شود.
نخستین مورد، روش شکستگی یا شکست هیدرولیکی است که برای استخراج نفت و گاز طبیعی استفاده می شود. فاضلاب تولیدشده با این روش به چاه های عمیق زیرزمینی پمپاژ می شود و این می تواند لرزش را به دنبال داشته باشد.
روش دوم برای ایجاد زمین لرزه، از راه انفجارهای هسته ای صورت می گیرد. زمین لرزه های ناشی از انفجارهای هسته ای، بسیار کوچک تر از انفجار هستند و همه انفجارها سبب ایجاد زمین لرزه نمی شوند.
منابع:
وبسایت «سازمان زمین شناسی آمریکا»(USGS)
وبسایت «دانشگاه آلاسکا در فربنکس»( UAF)
منبع: bafanavari.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب